Потребителски вход

Запомни ме | Регистрация
Постинг
25.12.2019 17:14 - За Македонцките работи
Автор: intelect Категория: Политика   
Прочетен: 2181 Коментари: 17 Гласове:
-2


Постингът е бил сред най-популярни в категория в Blog.bg
  НА ДЕНЕШЕН ДЕН: Во 1903 година во Софија излезе од печат „За македонцките работи“ од македонскиот лингвист Крсте Петков Мисирков
image  

На 25 декември 1903 година во Софија излегла од печат книгата „За македонцките работи“ од македонскиот публицист и лингвист Крсте Петков Мисирков.

Во неа Мисирков ја истакнува и ја заштитува националната индивидуалност на македонскиот народ и неговото право на самостоен културен и национален развој. На едно место во книгата пишува: „Македонците, како посебен словенски народ, што низ вековите ја делел судбината заедно со соседните словенски и несловенски народи, си имаат сопствена национална историја и култура“.
Книгата ги претставува погледите на еден од најголемите македонисти и национални дејци кон македонското прашање, националната свест и пред си на потребата од завршување на националната афирмација и ослободување на Македонците како посебен народ со особено значење на улогата за кодифицирање на литературен македонски јазик.

Политичка анализа на состојбата во Македонија

Во книгата се обработуваат тематики поврзани со основање на стандарден македонски јазик, правопис и азбука во контекст на изнесениот политиколошки поглед на тогашната актуелна политичка состојба во Македонија по Илиденското востание, како и научно-теоретски погледи за самобитноста и посебноста на македонскиот народ со историски пристап кон настанокот на другите европски и словенски народи, со единствена замисла и цел за национална афирмација на македонскиот народ во современа модерна европска нација со своја слободна, целовита и независна држава Македонија.

Книгата на Мисирков е политичка анализа на положбата на македонскиот народ и предлог-програма за македонското националноослободително движење. Истовремено, таа ја разоткрива асимилаторската политика на соседните земји насочена против македонскиот народ и против македонскиот јазичен, културен и етнички идентитет.

Во самата книга, тој 10 години пред Балканските војни и Букурешкиот мировен договор, ја предивидува можноста од поделба на Македонија меѓу балканските држави, предлагајќи обединување на сите македонски народности, како и интелектуални, револуционерни и ослободителни сили и движења во една и заедничка борба за ослободување на Македонија со цел да се оневозможи ваквиот процес и истовремено предлага воведување и сеопшто прифаќање на терминот Македонец/Македонци во официјална употреба за националноста на македонското словенско население во вилаетите на Отоманската империја на подрачјето на Македонија.

Согледувајќи ја тогашната политичка состојба во Македонија по Илинденското востание, Крсте Мисирков во книгата се осврнува и на предложените Мирцштегски реформи како поволна политичка одлука за Македонија и Македонците и истовремено смета дека поради опасноста од поделба на Македонија заради вмешаноста на соседните балкански држави и нивните пропаганди, подобра е соработка и спроведување на реформи во рамките на Отоманската империја со што ќе се зачува целовитоста на Македонија, а ќе се намалат страдањата и убиствата над македонскиот народ, отколку да се спроведува револуционерна борба поттикната и под знаме на еден дел од населението и општеството.

Книгата „За македонцките работи“ била испечатена во 1903 година во Софија, тогашно Царство Бугарија, и била печатена во т.н. „Либерален клуб“. Книгата има околу 120 страници и поделена е на пет дела и предговор. Четири од петте поглавја се всушност и говори кои Мисирков ги читал на состаноците на македонскиот литературен кружок во Русија.

Мисирков и јазичното прашање

Во оваа книга тој го прогласува централното македонско наречје за литературен македонски јазик и ја определува својата национална програма, во која главно место има прашањето за македонскиот литературен јазик. Со оваа книга, тој теориски ги изложи погледите за оформување на македонскиот литературен јазик. Неговиот јазик, всушност, е нормиран јазик и претставува солидна основа за дефинитивното нормирање и кодифицирање на македонскиот јазик.

Последната статија во оваа книга носи наслов „Неколку зборои за македонцкиот литературен јазик“ и претставува прв научно аргументиран, теориски солидно поставен и практично разработен проект за кодификација на македонскиот јазик.

Мисирков тргнува од особеностите на македонскиот јазик во однос на другите словенски јазици. Тој ја разгледува неговата историја, неговата практична примена во писменоста, како и културно-историските околности кои придонесуваат да се избере западномакедонското наречје и да се издигне на ниво на литературен јазик.

Според Мисирков, потребата од одделен македонски литературен јазик е национален интерес на македонскиот народ и успешно средство во национално-политичката борба против туѓите пропаганди и против употребата на туѓите соседни јазици.

image

Мисирков се определува за брзо решавање на македонското јазично прашање и ги оформува своите ставови за македонскиот литературен јазик, главно, во три точки: за основа на литературниот јазик ги зема централните говори (на линијата Велес – Прилеп – Битола – Охрид), бидејќи тие се еднакво одалечени од соседните литературни словенски јазици (бугарски и српски); го поставува правописот врз фонетска основа, со мали отстапки на етимологијата; во лексиката предлага да се вклучуваат елементи од сите македонски говори.

Така, во изговорот и правописот инсистира на: испуштање на интервокалните согласки, и тоа на в (чоек, жиот, зборои итн.), на х (дуот, Орид), на д (создаит) и слично ф наместо старото х (успеф), антиципација на мекиот изговор на ќ и на њ (брајк‘а, стаин‘е) групата шч (шчо, опшч), групите стр, здр во сите случаи (стред, здрел, праздна), наставката цки наместо ски (македонцки, балканцки).

На морфолошко поле, инсистира на наставката -т во трето лице еднина сегашно време (требит, мислит, значит), исто и кај формите од помошниот глагол јет, сет. Значително е што предлогот од имал две форми, па забележуваме користење на предлогот от пред збор што започнува на беззвучна согласка и предлогот од пред збор што започнува на звучна согласка и гласници.

Мисирков го прифаќа кирилското писмо и составува азбука врз современи принципи. Во македонската кирилица тој воведува неколку нови графеми: i, к‘, г‘, н‘, л‘, со кои таа се разликува од другите кирилски писма. Исто така, во согласност со фонетскиот правопис инсистира на бележење на едначењето по звучност.

Во лексиката, и особено во зборообразувањето, инсистира на народна лексика и на живи зборообразувачки модели: дележ, продолжаач, опитуачка и слично.




Гласувай:
0



1. shtaparov - На Мисирков му давали пари ...
25.12.2019 18:00
На Мисирков му давали пари руснаците,за да пише тие улавштини и кога ми сопрели парите,он си се вратил кон родната таткова Бугарштина и наново си станал Бугарин,а Царство Бугариа го турило да работи како учител по Бугарски език! Затова не е лошо и ти да кажеш колку пари ти дават руснаците,за да пишеш тие улавштини и да лажеш како дрт циганин тука? Ти мислиш,оти ние не сме македонци и не знаеме од коj народ са македонците? Лажеш се: ние почти сите сме македонци од Бугарскиja род и нема лажлив циганин во Москва,Белград или Букурешт,коj може да ни каже оти не сме Бугари! А ти проклето продажно копиле спираj да пишуваш глупости тука,оти ке си отимаш работа со неколцина вистински македонци- не од оние продажни фалшиви ментета,кои се во Скопската влада !!!
цитирай
2. intelect - Shtaparov не си глуп. . . најглуп си ...
26.12.2019 02:07
Shtaparov не си глуп...најглуп си 🤭
цитирай
3. 1997 - Хубаво ми е, че intelect пише на този западен диалект на българския език
26.12.2019 09:58
Това е чудесна и разбираема за всеки българин илюстрация, че сме едно- БЪЛГАРИ.
Пожелавам скорошно завръщане на християните от Северна Македония към Българската патриаршия, по византийски коварно отделени от братя и противопоставяни след затриването на Охридската архиепископия през 1767 г.
Дано Витлеемската светлина попадне в сърцата, та братята прогледнат кой им е враг и иска да сме слаби и разделени.
цитирай
4. dinkov - Динков
26.12.2019 17:16
intelect - нали знаеш, че съм полиглот, защото без да съм учил никога македонски език го говоря свободно като ползувам родния си български. Мислех да те базикна на тема патагонец и северномакедонец, но няма да го направя защото посрещнах 2019 г. в Струмица и разбрах, че най-изстрадалата част от народа който живее от Охрид до Черно море и от Бяло море до Дунав се намира на територията която днес е държавно образование с името Северна Македония и е непристойно да се базикам с тези хора. Няма да ти напиша дори и минус защото не мога да бъда отрицателно настроен срещу кръвта си, искам или не искам имам във вените си и кръв от македонския край. Въпреки постинга ти те поздравявам.
Ицко
цитирай
5. intelect - Ме разбирате оти сте Македонци з...
01.01.2020 20:11
Ме разбирате оти сте Македонци затоа ви е лесно разбирлив Македонскиот јазик...јас се мачам 5-6 пати треба да ви препрочитам коментарите за да ве сфатам оти не го разбирам Бугарскиот јазик...пред некој ден гледав некој канал на тв.за горвење во кој
Двајца млади луѓе готвеа и разговараа на Бугарски јазик ...абе ништо не ги разбрав...туѓ и неразбирлив ми е тој јазик...е тука е разликата меѓу источното и западното говорно подрачје врз кој се основани двата различни јазици а кои вие очигледно не сакате да ги видите...и многу ми е гајле оти не сакате да ги видите...дури не ги видите дотогаш ќе бидите подалеку од нас ...
цитирай
6. dinkov - Динков
25.01.2020 02:26
intelect - правилно си написал. ИЗТОЧНОТО И ЗАПАДНОТО ГОВОРЕНЕ. Това са два говора на един и същи език и на един народ.Наричай го както искаш . Езика на народа на св.Кирил и св.Методий, на св. цар Борис, на св. Климент, на цар Самуил, на Гоце Делчев,на Даме Груев и т.н. и т.н. Език много повече разбираем от всички от Охрид до Черно море и Бяло море до Дунав, отколкото немския в Австрия и Германия. Ела в България и на третия ден ще говориш и разбираш по-добре от много хора по селата например. Същото е и с мен когато премина отвъд Огражден и Осогово.
Поздрав
Ицко
цитирай
7. intelect - Абе Динков те снема нешто. Пробл...
31.01.2020 00:12
Абе Динков те снема нешто.Проблемот е што вие старословенскиот јазик на Кирил и Методиј од кој произлегле сите шо го зборуваат и Русите,Србите,Пољаците,Чесите,Словаците,Украинците,Белорусите,Хрватите,Словенците,Црногорцие,Македонците ...си го присвоивте ...арно ама ај шо си го присвоивте само Македонскиот од сите нив не го признавате..која глупост !
цитирай
8. dinkov - Динков
31.01.2020 23:48
intelect - азбуката на този език е създадена в държавата на българите и има ЛЕГЕНДА, наблягам ЛЕГЕНДА, че св. Климент е нарекъл на своя учител св. Кирил и затова братята с много комплекси руснаците е наричат кирилица, за да не се казва булгарица, което е историческата истина. Когато посетиш най-българската черква която се намира на Охридското езеро и е погребан св. Наум, в ляво от вратата е иконата на св. Михаил (княза на българите Борис, канонизиран като св. цар Борис) сложи едно цвете, запали една свещичка и кажи: - благодаря ти Борисе княже български, че имам възможност след толкоз много години да пиша на наша си азбука и да се разбирам от това езеро до Черно море и от Бяло море до Дунава с хората които живеят на тези територии. И добави простичко - да бъде светла паметта ти, сега и во веки веков. Амин.
Поздрав.
Ицко
цитирай
9. intelect - А бе Динков. . . ништо не научивте. . . ...
02.02.2020 18:29
А бе Динков...ништо не научивте...ало разбудетесе од вашите романтични соништа што ги сонувате за Македонија и Македонците и влезете во реалноста...абе 150 год.не само што ја губите Македонија оти и никогаш не била ваша освен кога ви ја подарија Русија и Германија туку многу поважно ги губите Македонците како најблиски соседи...вие навистина не знаете што сакате...само знам дека вие вака насила работите и придонесувате како да не ве сакаме...а љубов на сила не бива !
цитирай
10. dinkov - Динков
02.02.2020 22:58
І На Софийски диалект:

Защо античните македонци не обичали да си кръщават децата ТРЪПЧЕ, ТОШЕ, ГОЦЕ, ЗОРАН и ТРАЙЧЕ - сигурно не са смятали тези имена за македонски??!! А днешните македонци - те защо не си кръщават децата АРХЕЛАОС, ДЕМЕТРИОС, АНДРИСКОС, КАССАНДРОС и ПАВЗАНИОС - нима се срамуват от своите македонски имена??!!

ІІ) На Скопски диалект:

Зошто античните македонци не сакали да си крштават децата ТРПЧЕ, ТОШЕ, ГОЦЕ, ЗОРАН и ТPAJЧЕ - сигурно не ги сметали тие имена за македонски??!! А денешните македонци - они што не си крштават децата АРХЕЛАОС, ДЕМЕТРИОС, АНДРИСКОС, КАССАНДРОС и ПАВЗАНИОС - да не се срамат од своите македонски имена??!!


16.03.2017 11:15 - НЕУДОБЕН ВЪПРОС НАНАСЯ СМЪРТОНОСЕН УДАР НА МАКЕДОНИЗМА - автор shtaparov

intelect - този shtaparov е истински македонец
Поздрав
Ицко
цитирай
11. intelect - А бе Динков јас ти реков ништо ни з...
04.02.2020 17:31
А бе Динков јас ти реков ништо ни знаеш ни разбираш...Статистички најбројно машко име во Македонија е Александар ,многу често име е Филип а женско име покрај Марија едно од најчестите имиња е Елена...искрено досега не сум сретнал ниту еден Македонец шо се вика на пр.Калојан ...зато не трескај глупости
цитирай
12. dinkov - Динков
05.02.2020 02:28
intelect - а така, какво стана. И в Тракия и в Мизия Александър е много разпространено име, а за миналата година бе № 1, Филип е по-рядко, но пак го има, а за Мария и Елена..., абе приятелю, тях от памтивека ги има. Баба ми по майчина линия се казваше Елена (бог да е прости), а и първото ми влюбване бе в момиче с име Елена :))). Прабаба ми, македонката се е казвала Иванка и имам нейна снимка от 1889 г. Фамилията ми Динков идва от Костадин-Динката-Динкоглу-Динков. Брат ми не случайно се казва Константин, както и дядо ми по бащина линия.
Поздрав
Ицко
цитирай
13. intelect - Ами тогаш шо ми ги спомнуваш незнам ...
05.02.2020 22:45
Ами тогаш шо ми ги спомнуваш незнам Тоше,Зоран,Трајче...и останати...или вака иди и вие сте" Грци" пошто ете имате Александар Филип и Елена...значи аналогииве со имињата што ми ги наметнуваш всушност се многу неиздржани и глупави тези !!!
цитирай
14. dinkov - Динков
07.02.2020 03:22
Ех intelect, intelect гърците са на "ос" ние сме на "ов" и "ски". На жена ми моминската фамилия е на "ски". Пиша ти ги, защото от другата страна на Осогово и Огражден най-популярните имена са като от тази страна. Защото сме един народ, а това, че говорим на две наречия не е важно. Дори не са две, а много повече. А, че има две държави ... , това е реалност, която никой не оспорва. Важното е да няма граница заради доброто на самите хора. В държавата България никой не мрази държавата със сегашното название Северна Македония. Няма как да стане приятелю. Аз и може би половината население в България имаме във вените си и кръв от македонския край. А много добре знаеш, че "КРЪВТА ВОДА НЕ СТАВА". А това да се делим, ами българска му работа, тъй де македонцка... Номера е да живеем заедно. Да се надяваме, че и това ще стане. Може би в Европейската уния като ви приемат. Най-искрено ви го пожелавам да се сбъдне.Дай боже. Амин.
Поздрав
Ицко
цитирай
15. shtaparov - ГЛУП -- ПО-ГЛУП -- УШТЕ ПО-ГЛУП -- ...
13.02.2020 01:19
ГЛУП -- ПО-ГЛУП -- УШТЕ ПО-ГЛУП -- НАJ-ГЛУП -- КРАJНО ГЛУП -- БЕЗКРАJНО ГЛУП -- МАКЕДОНИСТ!
цитирай
16. shtaparov - АБРЕ УЛЬО ...
13.02.2020 01:24
...ЗОШТО АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНИ НЕ СИ КРАШТАВАЛИ ДЕЦАТА СО ИМЕНА КАТО ГОЦЕ, ТРПЕ, ЗОРАН, ГРУJО, ДАМЕ, БОРЕ, ГЬОРЧЕ И АЦЕ - СИГУРНО НЕ ГИ ИМАЛИ ТИЕ ИМЕНА ЗА МАКЕДОНСКИ ???
цитирай
17. shtaparov - А ЗОШТО ДЕНЕШНИТЕ "МАКЕДО...
13.02.2020 01:27
А ЗОШТО ДЕНЕШНИТЕ "МАКЕДОНЦИ" НЕ СИ КРАШТАВАТ ДЕЦАТА СО ИМЕНАТА АРХЕЛАОС, ПЕРДИКАС, КАССАНДРОС, АРГЕОС, КРАТЕРОС И КЛИТОС -- СИГУРНО СЕ СРАМАТ ОД СВОИТЕ МАКЕДОНСКИ ИМЕНА ???
цитирай
Търсене

За този блог
Автор: intelect
Категория: Политика
Прочетен: 378206
Постинги: 192
Коментари: 737
Гласове: 110
Календар
«  Март, 2024  
ПВСЧПСН
123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031